URRIAK 3: 1. ATALA
María Breda Ulíbarri, Lehen Haurtzarorako Hezkuntza Ataleko arduraduna (Gasteizko Udala). Psikopedagogoa eta haur-hezkuntzako irakaslea. 10 urteko esperientzia 0-3 zikloan haur-hezitzaile gisa, eta gaur egun unitateko arduradun gisa.
Hitzaldiaren izenburua: Jangela ekologikoak Gasteizko Udal Haur Eskoletan
Gasteizko udal haur-eskoletako jantoki-zerbitzua eraldatzea.
www.vitoria-gasteiz.org/educacion
Sofía Mendes, O Centro de Estudos e Investigação em Dinâmicas Sociais e Saúde (CEIDSS- Portugal). Mendesek (nutrizionista, MPH) Lisboako (Portugal) Gizarte dinamikak eta osasuna ikertzeko zentroan lan egiten du 2017tik. Bere lana haurren obesitateari buruzko ikerketara bideratuta dago. Obesitatearen prebalentziarekin eta faktore erabakigarriekin lotutako datuak biltzen eta aztertzen dituzten proiektuetan lan egiten du, gazteen osasuna, elikaduraren arloko prestakuntza eta obesitatearen prebentzioa sustatzeko programen/estrategien garapena babesteko helburuarekin.
Hitzaldiaren izenburua: Elikagaien publizitatea arautzen duen Portugalgo legea
Portugalen estrategia asko jarri dira martxan, haurren obesitatearen prebenitzeko eta kontrolatzeko. 2019an, 16 urtetik beherako haurrei zuzendutako elikadura-murrizketak ezartzen dituen lege bat sartu zen indarrean. Ingurune osasungarriagoak sustatzeko eta haurrak babesteko beharrezko urrats garrantzitsua da.
Luana F. J. Swensson FAOko (Erroma, Italia) erosketa publiko jasangarriaren politika eta alderdi legaletan aditua da. FAOk politika publiko jasangarrietan One Planet Network-en eta beste plataforma batzuetan egiten duen lana koordinatzea, argitalpen teknikoak eta gidak garatzea, herrialde mailako proiektuak diseinatzeko eta ezartzeko laguntza teknikoa ematea eta gaitasunak indartzea biltzen ditu bere lanak.
Hitzaldiaren izenburua: Elikagaien kontratazio publikoa eskola-jantokiak eraldatzeko tresna gisa
Hitzaldian, eskola-erosketa publikoak gizarte-, ekonomia- eta ingurumen-garapena nola susta dezakeen azalduko da. Kontsumitzeko eta ekoizteko jarraibideetan eragiteko duen ahalmena aztertuko da, eta horrek mesede egiten die ikasleei, ekoizleei eta komunitateari. Nazioarteko ikuspegia eta Brasilen ikasitako lezioak eskainiko ditut.
https://www.fao.org/nutrition/markets/sustainable-public-food-procurement/en/#c858497
https://www.fao.org/documents/card/en/c/cb7960enhttps://www.fao.org/documents/card/en/c/CA0957EN/
URRIAK 4: 2. ATALA
Fernanda Mediano, doktoratu ondoko ikertzailea, Global Food Research Program, University of North Carolina at Chapel Hill. Psikologoa, Komunikazioan eta Komunikabideetan doktorea eta Osasunaren Psikologian Magisterra.
Hitzaldiaren izenburua: elikagaien publizitateari eta etiketatzeari buruzko Txileko legea: elikadura-ingurune osasungarrietarantz aurrera eginez
Elikagaien publizitateari eta etiketatzeari buruzko Txileko Legea berrikustea. Elikadura-ingurunean duen eragina, lorpenak eta erronkak.
https://www.minsal.cl/ley-de-alimentos-nuevo-etiquetado-de-alimentos/
https://www.minsal.cl/ley-de-alimentos-medidas-para-establecimientos-educacionales
https://inta.cl/entornos-escolares-saludables-a-3-anos-de-la-implementacion-de-la-ley-de-etiquetado/
Alejandro Calvillo Unna, El Poder del Consumidor-reko zuzendaria (Mexiko). Calvillo Greenpeace Mexicoko sortzaile eta zuzendaria izan zen eta duela 16 urte El Poder del Consumidor sortu zuen eta ordutik zuzentzen du. Bere lorpenen artean honakoak daude: edari azukredunei zerga ezartzea, ohartarazpen-etiketak jartzea eta haurrei zuzendutako elikagaien eta edarien publizitatea arautzea, eta produktu horiek eskoletan arautzea.
Hitzaldiaren izenburua: Elikadura-osasunaren aldeko politika arautzaileak
Edari azukredunei zerga ezartzeko estrategiak eta kanpainak, aurrealdeko ohartarazpen-etiketak eta eskoletan egiten diren publizitate- eta elikagai-erregulazioak azalduko dira, industriak botere betearazlean eta botere legegilean duen interferentzia erakutsiz. Hitzaldian korporazioek forma ezberdinetan duten interferentzia aipatuko da.
www.elpoderdelconsumidor.org
La trama oculta de la epidemia
El Impuesto a las bebidas azucaradas funciona
El etiquetado frontal aprobado
Ainhoa Narbaiza Irizar, Ereindajaneko langilea. Ainhoak Bergarako Ereindajanen lan egiten du, tokiko proiektuak dinamizatzen eta koordinatzen. Eskola-eremuan, familien, eskolaren eta ekoizleen arteko harremanak errazten saiatzen da. Proiektuen kudeaketan, informazioaren transmisioan, tokiko produktuaren antolaketan eta banaketan eta sentsibilizazioan egiten du lan.
Hitzaldiaren izenburua: Elikadura subiranotasunaren aldeko sareak sortzen Debagoienan
Ereindajan Debagoienean (Gipuzkoa, Euskadi) kontsumo eredu hurbil eta sozialki bidezkoak garatzeko proiektua da. Eredu agroekologikoa bultzatzen dute, eta proiektuaren oinarriak honako hauek dira: tokikoa, kooperatiba, osasungarria. Eskualdeko bazkide kontsumitzaileak eta ekoizleak dira (+700). Lan-eremu nagusiak bi dendak/topaguneak dira, baina beste eremu batzuek ere, hala nola jantokiak edo tokiko elikadura-mahaiak.
Silvia Larrañeta, Nafarroako Nekazaritza Ekoizpen Ekologikoaren Kontseiluko proiektuetako teknikaria (CPAEN/NNPEK). Sukaldaritza kolektiboan elikadura osasungarri eta jasangarrian aditua.
Hitzaldiaren izenburua: Elikagai ekologikoak Nafarroako eskola jantokietan
Esperientzia Nafarroan elikagai ekologikoak, tokikoak, freskoak, sasoikoak eta lehen sektoreak eskolaren esparruan hornitutakoak sartzearen inguruan. Lehen sektore ekologikoa egituratzeko prozesua, zaharberritze kolektiboaren horniduraren inguruan. Nafarroan inplementatutako adibideak. Aurrerapenak eta estrategia lurralde gisa.
https://www.navarraecologica.org/es
https://www.navarraecologica.org/files/2020/12/guia-es-web-1.pdf
https://www.navarraecologica.org/files/2020/10/manual-comedores-navarra-es-2.pdf
https://www.navarraecologica.org/files/2022/02/cartel-hamaiketako-cast.pdf
https://www.navarraecologica.org/files/2018/02/pegatina.pdf
Filippo Fossati, Qualità & Servizi enpresako zuzendaria (Sesto Fiorentino, Italia). Fossatik 62 urte ditu, hiru urte daramatza sukaldaritza kolektiboko enpresa bat zuzentzen, bizitza osoan aktibista izan da eta arlo sozialean lan egin du. Eskualdeko gizarte-zerbitzuak antolatzeko proiektuak eta ereduak aztertu eta proposatu ditu, eta gizarte-politikez arduratu da, bai tokian-tokian, bai estatuan.
Hitzaldiaren izenburua: Eskola-jangela on, garbi eta justu baterako
Elikagai prozesatu eta kontserbatuen plataforma komertzial handietan hornitzen zen eta lehengai horiekin ingurumenean inpaktu handia zuten plater errepikakorrak eskaintzen zituen enpresa publiko bati buruz mintzatuko da Filippo, familiei eta eskolei gustatzen ez zitzaiena eta tokiko komunitatean ospe txarra zuena. Enpresa hori bost urtean nazio mailako enpresa liderra izatera iritsi da, % 70ean bertako nekazariekin lan egiten duena, lehengai freskoak eta ekologikoak soilik erabiltzen dituena, menuak ekoizleekin, familiekin eta irakasleekin elkarlanean egiten dituena, eta benetako “elikadura komunitate” bihurtu dena.
www.qualitaeservizi.com
https://www.slowfood.it/wp-content/uploads/2022/08/Case_study_Slow_Beans_ITA_small.pdf
Noemi García, Menorca al Plat proiektuaren arduraduna. Osasun publikorako nutrizionista komunitarioa. Lurraldeari lotutako elikadura osasungarri eta jasangarriko proiektuak. Azken 3 urteak: Menorca al Plat (ikastetxekoa, geriatrikoa eta gazteria), Elikadura-hondakinak prebenitzeko neurrien gida, Producte Fora de Sèrie kanpaina, Bidezko Elikadurako hezkuntza-proiektuen teknikaria eta Es Fons Menorquí de Cooperació.
Hitzaldiaren izenburua: Ekonomia zirkularra eskolako elikaduran
Leader Menorca elkartearen proiektua da, eta irlako eskola-menuak bertsio osasungarriago eta jasangarriago bihurtu ditu (elikagai freskoekin, bertakoekin, sasoikoekin, ekologikoekin eta hurbilean erositakoekin egindakoak). Elikagaien ekoizleen, cateringez arduratzen diren pertsonen eta nutrizionista baten arteko lankidetzarekin lortu dira helburuak.
URRIAK 5: 3. ATALA
Claudia Paltrinieri, Food insiderreko presidentea da. 2009tik elikadura-aktibista da Italian, eta bertan diziplina anitzeko trebetasunak dituzten pertsonen sare bat garatu du, eskola-jantokia hobetzeko bideak garatzeko gai direnak.
Hitzaldiaren izenburua: Izaera kritikoa eta jangela on, osasuntsu eta iraunkor baterako osagaiak
Eskola-jantokien rankingari eta menuei buruzko inkestari esker, Foodinsiderrek jardunbide onenak aztertu ditu, aldaketaren motorrak identifikatu ditu eta jantokien behatoki batetik aldaketa-eragile batera igaro da, eta elikadura hobe, osasuntsuago eta jasangarriago baterako norabidea aldatzen lagundu die erakundeei.
www.foodinsider.it
Presentazione 7° Rating 1/06/2022 Camera dei Deputati Roma: https://www.youtube.com/watch?v=WbiwgVgSVns&t=676shttps://www.youtube.com/watch?v=WbiwgVgSVns&t=676s
Case history: https://www.slowfood.com/wp-content/uploads/2022/07/Case_study_Slow_Beans_ENG-1.pdf
Marta Ribera eta Ernest Gutiérrez, Observatori DESC zentroko kideak. Giza eskubideen zentro horrek ikerketa aplikatuko, sentsibilizazioko eta eragin politikoko proiektuetan kontzentratzen du bere jarduera, ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-justiziaren esparruan. Duela 24 urte sortu zen, eta gaur egun lau lan-arlo estrategiko ditu (Demokrazia eta DESCA, Ekonomia eta eskubide sozialak, Etxebizitza eta eskubidea hirian, Jasangarritasuna eta elikadura-subiranotasuna), edukien eta jardueren ekoizpena egituratzen dutenak proiektu, programa eta tokiko eta nazioarteko sareen bidez.
Hitzaldiaren izenburua: Farfood elikatze-kateko eskubideen urraketa anizkoitzetik administrazio publikoen betebeharretara eta kudeaketa publikoaren ekintza-marjina, aldaketarako palanka potentzial gisa.
Observatori DESCtik egin den zeharkako lanari buruz hitz egingo dute. Elikadura-horniduraren katean zehar izandako gizarte-, ekonomia- eta ingurumen-eskubideen urraketak aztertu dira. Azterketa horren ezagutzek ekarri digute identifikatzea zer puntutan dagoen tartea administrazio publikoekin lan egiteko urraketa berberei aurre egiteko, zer eremutan egin ditzakegun eragin politikoko lanak, eta zer gaitan sakondu behar den ikerketa kritikoan eta herritarren sentsibilizazioan.
Laura Michéle, Elikadura Sistemak eta Nutrizioa koordinatzailea, Nazioarteko FIAN. Laurak FIAN Internacionalek elikadura-sistemen eta nutrizioaren arloan egiten duen lana koordinatzen du. Bere interes berezia eta lan-ikuspegia korporazioa atzematea da, bai eta horren aurkako erresistentzia eta giza eskubideetan oinarritutako elikadura-sistemekiko eraldaketa ere. Garapen, Ekonomia eta Giza Eskubideen ikasketetan lizentziaduna da. Heidelbergen bizi da, Alemanian.
Hitzaldiaren izenburua: Elikadura eta Nutrizio Eskubidearen aldeko Munduko Sarea eta bere behatokia
Munduko Sarea 2013an abiarazi zen, munduko hainbat lekutako gizarte zibileko erakundeen eta gizarte-mugimenduen ekimen gisa, elikadura eta nutrizio egokirako eskubidearen defentsan eta sustapenean kolektiboki aurrera egiteko (DHANA). Gobernuei kontuak emateko elkarrizketarako eta mobilizaziorako gunea da. Sarearen tresnetako bat DHANAren Behatokia da, DHANArekin zerikusia duten politika, prozesu eta funtsezko gaiak monitorizatu eta eztabaidatzen dituen urteko argitalpena. Hori egitean, ikusgarritasuna ematen die herrien borrokei eta tokian bertan egiten dituzten ahaleginei.
https://www.righttofoodandnutrition.org/es
https://www.righttofoodandnutrition.org/es/observatorio-main
https://www.righttofoodandnutrition.org/es/no-es-nuestro-menu-falsas-soluciones-al-hambre-y-la-desnutricion
https://gnrtfn.org/peoples-monitoring/?lang=es